Νεα και Ανακοινωση

Μέτρα εδώ και τώρα για προσιτή στέγη...

Την ανάγκη άμεσης λήψης δραστικών μέτρων, ώστε να μην παραμείνει άπιαστο όνειρο η απόκτηση στέγης για τη νέα γενιά και τα νεαρά ζευγάρια, εξέφρασε μέσω της συνέντευξής του στον ΠΟΛΙΤΗ ο Πρόεδρος του ΕΤΕΚ, κ. Κωνσταντίνος Κωνσταντή. Ο κ. Κωνσταντή, επεσήμανε πως η Κυβέρνηση θα πρέπει να θέσει αυτό το ζήτημα ως ύψιστη προτεραιότητά της και να εξετάσει ακόμα και τη λήψη μέτρων που ενδεχομένως να βρίσκονται «έξω από το κουτί».

Πολλά νεαρά ζευγάρια δεν τολμούν ούτε να ονειρευτούν πλέον ότι θα μπορούσαν να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη. Πολλοί, μετά βίας καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν ακόμα και στο ενοίκιο. Μπορεί να γίνει κάτι για να αλλάξει δραστικά αυτή η εικόνα;

Δυστυχώς, τα δεδομένα όπως έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστούν άπιαστο όνειρο την απόκτηση ιδιόκτητης στέγης για τα νεαρά ζευγάρια. Για να αλλάξει αυτό, χρειάζεται η Κυβέρνηση να θέσει το ζήτημα της προσιτής στέγης ως ύψιστη προτεραιότητα και να προβεί άμεσα στη λήψη δραστικών μέτρων. Ενδεχομένως να χρειαστεί να ληφθούν ακόμα και τολμηρές λύσεις, οι οποίες να είναι όπως συνηθίζουμε να λέμε «έξω από το κουτί». Οι μεμονωμένες κινήσεις του παρελθόντος, μπορεί να έχουν προσφέρει πρόσκαιρα κάποιες λύσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αντιμετώπισαν το στεγαστικό πρόβλημα στη ρίζα του. Το ΕΤΕΚ, έχει θέσει στις προτεραιότητες του το συγκεκριμένο θέμα. Είναι γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, που έχουμε ήδη καταθέσει ενώπιον της κυβέρνησης, ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την προσιτή στέγη. Τα προτεινόμενα μέτρα, κινούνται σε τρεις βασικούς πυλώνες: στην ενίσχυση της προσφοράς οικιστικού προϊόντος το οποίο απευθύνεται στο μέσο νοικοκυριό, στη στοχευμένη και προσεκτική οικονομική ενίσχυση της ζήτησης και στη μείωση του κόστους κατασκευής. Είναι επίσης πεποίθησή μας, ότι η δημιουργία ενός Ενιαίου Φορέα Στεγαστικής Πολιτικής που θα σχεδιάζει, θα συντονίζει και θα ελέγχει τα ζητήματα που άπτονται της κρατικής στεγαστικής πολιτικής, αποτελεί πλέον αδήριτη ανάγκη.

Που εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή;

Το κυρίαρχο πρόβλημα αυτή τη στιγμή, είναι η μειωμένη προσφορά οικιστικών μονάδων. Αυτό, σε συνάρτηση με την υψηλή ζήτηση η οποία κατά κύριο λόγο προέρχεται από ξένους, εκτοξεύει τα ενοίκια και τις τιμές αγοράς στα ύψη. Κλειδί, σε αυτό το πρόβλημα αποτελεί η αύξηση της προσφοράς στέγης και η αξιοποίηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος. Κατόπιν μελέτης του Επιμελητηρίου, και με τη βοήθεια και της ΑΗΚ, διαφάνηκε ότι περίπου 35,000 μονάδες, αριθμός που αντιστοιχεί στο 8% του οικιστικού αποθέματος, παραμένουν σε αχρησία. Αυτές οι κενές ή σε αχρησία μονάδες θα πρέπει με κάποιο τρόπο να ενταχθούν στην αγορά. Ως ΕΤΕΚ, έχουμε προτείνει την παροχή συγκεκριμένων κινήτρων ή ακόμα και αντικινήτρων προς αυτή την κατεύθυνση, όπως μεταξύ άλλων η επιβολή μειωμένου ΦΠΑ για ανακαινίσεις/επεκτάσεις υφιστάμενων οικοδομών, η παροχή κινήτρων για αλλαγή χρήσης εμπορικών κτηρίων σε οικιστικές μονάδες, η αναζωογόνηση προσφυγικών οικισμών, η αξιοποίηση τ/κ περιουσιών και όχι μόνο. Αντίστοιχα, κινήσεις θα πρέπει να γίνουν και προς την κατεύθυνση της ένταξης νέων οικιστικών μονάδων στην αγορά, μέσω της παροχής κινήτρων ή/και αντικινήτρων για ενεργοποίηση αδρανούσας γης.

Παράλληλα, θα πρέπει να ενισχυθεί η περαιτέρω δράση του ΚΟΑΓ και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θα μπορούσε επίσης να θεσμοθετηθεί τέλος πολεοδομικής αναβάθμισης και οι πόροι να διοχετευτούν στην παραγωγή προσιτής στέγης, να προωθηθεί η έννοια της κοινωνικής στέγης και να δοθούν κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα για την προσφορά προσιτών κατοικιών. Την ίδια όμως στιγμή, και αφού γίνουν οι ενέργειες ενίσχυσης της προσφοράς, με δεδομένο ότι κάποιοι συμπολίτες μας είναι είτε χαμηλόμισθοι είτε δυσπραγούντες, το κράτος θα πρέπει να μελετήσει αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της στοχευμένης οικονομικής ενίσχυσης της ζήτησης, με τρόπο όμως που να μην συντηρεί το φαύλο κύκλο των υψηλών ενοικίων και των τιμών αγοράς.

Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί κατακόρυφα και το κόστος κατασκευής κατοικιών, στοιχείο που συμβάλει σημαντικά στην αύξηση της τιμής αγοράς…

Δεν αντιλέγει κανείς, ότι η αύξηση στο κόστος κατασκευής, έχει συμβάλλει στην αύξηση της τιμής αγοράς. Παρόλο που σήμερα οι υψηλές τιμές είναι το αποτέλεσμα της ψαλίδας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης, εάν γίνουν ενέργειες οι οποίες να συγκρατήσουν ή και μειώσουν το κόστος κατασκευής, τούτο θα έχει μόνο θετικό αποτέλεσμα. Ως ΕΤΕΚ, θεωρούμε ότι υπάρχουν βήματα που μπορούν να γίνουν και προς αυτή την κατεύθυνση. Η τυποποίηση, η επανάληψη η χρήση εναλλακτικών υλικών ή και η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, μπορεί να συνεισφέρει στη μείωση του κόστους. Το κράτος θα μπορούσε να επιδοτήσει διαγωνισμούς ή μελέτες ή να συνεργαστεί με τις πολυτεχνικές σχολές μας για να εμβαθύνουν περαιτέρω στο θέμα. Σημαντικό είναι επίσης να γίνει και μια αξιολόγηση των τεχνικών απαιτήσεων, έτσι ώστε να καταργηθούν ή να τροποποιηθούν αχρείαστες κτιριολογικές απαιτήσεις. Τέλος, με τη λογική «ο χρόνος είναι χρήμα», το διάστημα που απαιτείται για την έκδοση αδειών είναι σημαντική συνιστώσα κόστους. Συνεπώς, θα πρέπει να συνεχίσουν οι προσπάθειες για απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών.

Ακούγονται πολλά παράπονα το τελευταίο διάστημα από πολίτες που εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται με τις διαδικασίες αδειοδότησης των κτηρίων. Τελικά η γραφειοκρατία είναι ανίκητη στην Κύπρο;

Όχι, σε καμία περίπτωση η γραφειοκρατία δεν είναι ανίκητη. Χρειάζεται όμως πραγματική βούληση για να γίνουν αποφασιστικές κινήσεις, οι οποίες με στοχευμένο τρόπο να επιλύουν τα ζητήματα αυτά. Δυστυχώς, έχει δημιουργηθεί συσσώρευση φόρτου εργασίας με ένα ιδιαίτερα υψηλό αριθμό αιτήσεων για αδειοδοτήσεις να εκκρεμεί, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων. Ήδη, περί τα τέλη Ιουνίου, είχαμε ως Επιμελητήριο μια συνάντηση με τον νέο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών γι’ αυτό το θέμα στον οποίο έχουμε διαβιβάσει τις καταρχήν θέσεις μας. Είναι εμφανές ότι χρειάζεται να γίνει επανασχεδιασμός και απλοποίηση των επιχειρησιακών διαδικασιών του συστήματος και της διαδικασίας αδειοδότησης. Έχουν γίνει κάποια βήματα προς αυτή την κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια, με τη μερική ψηφιοποίηση των διαδικασιών, ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν πολύ περισσότερα. Αυτή τη στιγμή επεξεργαζόμαστε δέσμη μέτρων επί του θέματος τις οποίες θα μεταφέρουμε στον αρμόδιο Υπουργό. Λέξεις κλειδιά αποτελούν η κατηγοριοποίηση οικοδομών στη βάση (πολεοδομικού ή και οικοδομικού) ρίσκου, ο επανασχεδιασμός της ροής εργασίας για την έκδοση μιας άδειας στη βάση του ρίσκου και η εκπαίδευση όλων των συντελεστών. Το ΕΤΕΚ θεωρεί πως αυτές οι ενέργειες θα πρέπει να προηγηθούν της έναρξης λειτουργίας των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης οι οποίοι θα έχουν το ρόλο των ενιαίων αρχών αδειοδότησης και ελέγχου της ανάπτυξης σε επίπεδο επαρχίας. Ευελπιστώ πως η προετοιμασία, η ορθή στελέχωση, ο επανασχεδιασμός, η απλοποίηση και η ψηφιοποίηση σε συνδυασμό με το one stop shop και την κλίμακα και εξειδίκευση που μπορούν να αναπτύξουν οι νέοι οργανισμοί να μας οδηγήσει σε μια νέα και ελπιδοφόρα σελίδα σε ότι αφορά το θέμα αυτό.

Αναφερθήκατε προηγουμένως στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Σημαντική παράμετρος για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι και η επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος, που ταλανίζει όλους μας καθημερινά. Έχουν δαπανηθεί εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία χρόνια, όμως βελτίωση δεν υπάρχει…

Πρόκειται όντως για ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι όσοι καλούμαστε να διακινηθούμε καθημερινά στα αστικά κέντρα. Η εξάρτηση από τα ιδιωτικά οχήματα, ο τρόπος που σχεδιάζονται νέοι δρόμοι και οδικά δίκτυα, η κυπριακή νοοτροπία, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από τα χρόνια στο ζήτημα αυτό, αποτελούν βασικό σημαντικό κομμάτι του προβλήματος.

Στην περίπτωση της Κύπρου, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την άμεση εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης κινητικότητας σε κάθε σχεδιασμό και ενέργεια που γίνεται. Θα πρέπει να αυξηθούν τα δρομολόγια των λεωφορείων και να προσαρμοστούν στη βάση των αναγκών των πολιτών, έτσι ώστε να τυγχάνουν και αξιοποίησης. Κομβικής σημασίας είναι επίσης η δημιουργία ενιαίων λεωφορειολωρίδων, καθόλη τη διάρκεια μιας διαδρομής, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ταχύτητα διεκπεραίωσής της. Οι στάσεις των λεωφορείων πρέπει να εκσυγχρονιστούν, να γίνουν προσβάσιμες προς όλους και να μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των επιβατών, παρέχοντας παράλληλα άμεση πληροφόρηση για τα δρομολόγια.

Δεν πρέπει όμως να περιοριστούμε μόνο σε αυτά. Είναι σημαντικό να προωθηθεί η χρήση ποδηλάτων αλλά και το περπάτημα, με τη δημιουργία ανάλογων υποδομών που να δίνει προτεραιότητα σε πεζούς και ποδηλάτες και όχι στα αυτοκίνητα, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Για να γίνει όμως αυτό με αποτελεσματικό τρόπο, οι διαδρομές λεωφορείων και οχημάτων θα πρέπει να συνδέονται με αυτές των ποδηλατών και των πεζών. Με στοχευμένες κινήσεις και αξιοποίηση καλών πρακτικών από το εξωτερικό μπορούμε σταδιακά να αλλάξουμε τα πράγματα προς το καλύτερο.

Σας ακούμε συχνά τα τελευταία χρόνια να αναφέρεστε σε γερασμένο κτηριακό απόθεμα στην Κύπρο και για άμεση ανάγκη λήψης μέτρων, έτσι ώστε να μην χαθούν ζωές. Τι πρέπει να γίνει δηλαδή;

Η θεσμοθέτηση της τακτικής επιθεώρησης κτηρίων στην Κύπρο, όπως και η έκδοση πιστοποιητικών καταλληλόλητας των κτηρίων, αποτελούν επιτακτική ανάγκη καθώς η φροντίδα του, κατά γενική ομολογία, γερασμένου κτηριακού αποθέματος, είναι επιβεβλημένη. Ένας μεγάλος αριθμός κτηρίων κατασκευάστηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974, είναι δηλαδή κτήρια μεγάλης ηλικίας που κτίστηκαν σε περίοδο που δεν εφαρμοζόταν ο κυπριακός αντισεισμικός κανονισμός, ο οποίος εφαρμόστηκε το 1994.

Εξίσου σημαντικό είναι να δοθούν κίνητρα για την αντισεισμική δομοστατική αναβάθμιση των κτηρίων αυτών, όπως ακριβώς γίνεται και με την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων το τελευταίο διάστημα. Αυτό που έχει όμως ακόμα μεγαλύτερη σημασία, είναι να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε μια νοοτροπία στον κόσμο ότι η προληπτική και τακτική συντήρηση των κτηρίων αφορά όλους μας. Το κράτος μπορεί να υιοθετήσει μέτρα και κίνητρα προς αυτή τη κατεύθυνση, ενώ επιβεβλημένη κρίνεται και η εφαρμογή ηλεκτρονικής ταυτότητας των κτιρίων, που να καταγράφει όλα τα χαρακτηριστικά του κτηρίου. Με τον τρόπο αυτό, με το πάτημα ενός κουμπιού, θα μπορείς να έχεις εικόνα πόσα κτήρια ανεγέρθηκαν, ποια χρονιά και τι κόστος θα είχε η παροχή κινήτρων για αναβάθμιση καθενός από αυτά.