Δημοσίευση

ΦΥΤΕΥΤΟ

Το όλο θέμα των πύργων έχει πολλές και διάφορες πτυχές, κατασκευαστικές, αρχιτεκτονικές, περιβαλλοντικές, τεχνολογικές, πολεοδομικές και χωροθετικές

Οι πύργοι της Λεμεσού βρίσκονται συνεχώς στην επικαιρότητα σε σχέση κυρίως με τα κέρδη που παραχωρούνται με πολεοδομικές αποφάσεις κινήτρων στους εμπλεκόμενους επιχειρηματίες ανάπτυξης.

Έχει πάρει θέση και ο γενικός ελεγκτής, ο οποίος υπέβαλε, όπως αναφέρεται, πρότασή του στον υπουργό Εσωτερικών να θεσμοθετήσει μέτρα για ανάκτηση από το κράτος μέρους του οικονομικού οφέλους από τα πρόσθετα δομήσιμα μέτρα που παραχωρήθηκαν, και παραχωρούνται, μέσω της πολεοδομικής διαδικασίας πέρα από τα όρια που προβλέπουν οι ζώνες των Τοπικών Σχεδίων. Έχει δημοσιευθεί ότι στην περίπτωση της Λεμεσού, με τους υπολογισμούς της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, παραχωρήθηκαν για τους πύργους με διάφορα πολεοδομικά κίνητρα περίπου 11.000 επιπλέον δομήσιμα μέτρα ανάπτυξης που αντιστοιχούν περίπου σε 37,0 εκατ. ευρώ πρόσθετης αξίας, δηλαδή αξία 3.363 ευρώ περίπου ανά πρόσθετο δομήσιμο μέτρο. Αν έστω και 20% επιστραφεί στο δημόσιο θα συγκεντρωθούν περίπου 7,4 εκατ. ευρώ που θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν υποδομές ή και τη συντήρηση διατηρητέων οικοδομών.

Το όλο θέμα των πύργων έχει πολλές και διάφορες πτυχές, κατασκευαστικές, αρχιτεκτονικές, περιβαλλοντικές, τεχνολογικές, πολεοδομικές και χωροθετικές, που σίγουρα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και ειδικές πρόνοιες στα Τοπικά Σχέδια. Η πιο σημαντική όμως είναι η οικονομική και κοινωνική πτυχή, αυτή της συνεισφοράς στο δημόσιο ποσοστού της πρόσθετης αξίας που η ίδια η διοίκηση παραχωρεί ως δώρο-κίνητρο για τους πύργους στους εμπλεκόμενους ιδιοκτήτες επιχειρηματίες ανάπτυξης. Η περίπτωση των πύργων της Λεμεσού αφορά μεγάλα μεγέθη πρόσθετων μέτρων και τονίζει πολύ έντονα ένα πιο γενικό πρόβλημα στην εφαρμογή της πολεοδομικής πολιτικής που δημιουργεί υπεραξία. Έχει να κάνει με το οικονομικό όφελος από πολεοδομικές αποφάσεις ζωνών και συντελεστών ανάπτυξης, έχει να κάνει με το πού καταλήγει αυτό το όφελος και έχει να κάνει και με τις ευθύνες της πολιτείας για τη λειτουργία των Τοπικών Σχεδίων σε σχέση με την κατανομή του οφέλους που τα ίδια τα Σχέδια δημιουργούν. Δεν είναι μόνο οι πύργοι το πρόβλημα, είναι και το παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας στην περιοχή των πρώην διυλιστηρίων όπως και παλαιότερα η περιοχή «Μαζέρα» μεταξύ Λατσιών και Λακατάμιας και πολλές άλλες περιοχές και περιπτώσεις αλλαγής ζωνών και παραχώρησης αυξημένων δικαιωμάτων ανάπτυξης. Εκείνο που χρειάζεται να γίνει είναι ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών να πάρει αποφάσεις, που εκκρεμούν για χρόνια τώρα, για καθορισμό και εφαρμογή μηχανισμού για επανάκτηση από το δημόσιο μέρους του οφέλους από την εφαρμογή πολεοδομικών κινήτρων και γενικότερα από αλλαγές ζωνών και συντελεστών δόμησης. Δεν είναι κατ’ ανάγκην πολεοδομικό λάθος ή άσκοπη πολιτική η παραχώρηση αυξημένου συντελεστή δόμησης για ενθάρρυνση συγκεκριμένων επιθυμητών αποτελεσμάτων ανάπτυξης. Λάθος είναι να μην γίνεται πρόνοια για τον διαμερισμό του οφέλους με τρόπο που να ωφελούνται όλοι με κάποια αναλογία, τόσο για παρακίνηση του ιδιοκτήτη να επενδύσει σε επιθυμητές αναπτύξεις όσο και το δημόσιο για εμπλουτισμό του τεχνικού εξοπλισμού και της υποδομής στην περιοχή της ανάπτυξης. Αναφέρεται ότι ο γενικός ελεγκτής απευθύνθηκε στον υπουργό Εσωτερικών ώστε να θεσπίσει τα κατάλληλα μέτρα για αυτόν τον σκοπό. Τέτοιες εκκλήσεις για τέτοια μέτρα γίνονται εδώ και πολλά χρόνια, παλαιότερα για ενεργοποίηση του σχετικού άρθρου του Νόμου περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας για επιβολή Τέλους Βελτιώσεων και πρόσφατα για ενεργοποίηση και επιβολή της πρόνοιας των Τοπικών Σχεδίων για το Τέλος Πολεοδομικής Αναβάθμισης. Θέση υπέρ της εφαρμογής πολιτικής πάνω στο θέμα αυτό πήρε διαχρονικά και το ΕΤΕΚ, ιδιαίτερα πρόσφατα για το Τέλος Πολεοδομικής Αναβάθμισης. Διερωτάται κανείς γιατί υπάρχει αυτή η αδράνεια, ή ακόμη και αδιαφορία, για αυτό το πρόβλημα. Η ενεργοποίηση μηχανισμών για ανάκτηση του πολεοδομικού οφέλους βοηθά τόσο την ανάπτυξη όσο και τα δημόσια οικονομικά και το δημόσιο συμφέρον, που στην τελική ανάλυση πάλι την ανάπτυξη βοηθά. Τόσο απλό.

Γλαύκος Κωνσταντινίδης

Κοινωνιολόγος, Οικονομολόγος και Πολεοδόμος